Twórczość Antoine'a de Saint-Exupery'ego

Poczta na południe

Pierwsza powieść de Saint-Exupéry'ego wydana przed wojną i sprzedana we Francji w nakładzie 2 mln egzemplarzy. Bliższa klasycznej formule powieściowej niż późniejsze, którym de Saint-Exupéry zawdzięcza swoje miejsce w literaturze, i wolne od obfitości refleksji filozoficznych, cechujących np. ostatnie jego dzieło Twierdzę.

Dynamiczne splatanie dwu skontrastowanych płaszczyzn przybliża ją współczesnym gustom literackim. Suchy zapis ryzykownych lotów i oszczędna relacja przeżyć pilota stanowią kontrapunkt dla dramatycznego wątku miłosnego. Pojawią się także - niby przerywniki - wspomnienia wczesnej młodości i dzieciństwa. Wewnętrzne napięcie książki rodzi się też ze zderzenia bliskich autorowi, a przeciwstawnych wartości. Są to: z jednej strony wyzwanie rzucone zwykłości przez służbę, która jest zarazem przygodą; i z drugiej zakorzenienie, ciągłość tradycji i naturalny związek z ziemią.

Nocny lot

to opowiadanie nawiązujące do lat służby autora jako szefa Aeroposta Argentina w Buenos Aires. W utrzymanym w ryzach reportażu opowiadaniu, pisarz rysuje wydarzenia pewnej nocy, kiedy jeden z trzech nocnych samolotów pocztowych trafia w czasie lotu na niespodziewaną burzę i cyklon. Następują sceny swoistego dramatu, pełne napięcia oczekiwanie, przerywane komunikatami radiotelegraficznymi, w które wplatają się wspomnienia głównego bohatera - dyrektora Riviere'a - zawiadującego liniami lotniczymi. Wprowadzona przezeń żelazna dyscyplina, przestrzeganie regulaminu lotów, dbałość o punktualność i niezawodność, prawie przekraczające ludzkie możliwości - to reguły, którym pozostaje wierny.

W obliczu zbliżającej się katastrofy, pod wpływem telefonu młodej żony pilota Fabiena, który najprawdopodobniej ginie wessany przez cyklon, Riviere przeżywa chwile zwątpienia. Nie zrezygnuje jednak z kontynuowania nocnych lotów. Niebezpieczeństwo stanowi wyzwanie, które trzeba podjąć.

Ziemia, planeta ludzi

to rodzaj reportażu literackiego, w którym osobiste wspomnienia autora z rejsów lotniczych, wspomnienia innych pilotów i ich spotkania splatają się z refleksjami o tym, co w życiu najważniejsze. Poprzedza je odautorska refleksja: Ziemia więcej mówi nam o nas, niż wszystkie książki. Bo stawia opór. Mierząc się z przeszkodą, człowiek poznaje siebie. Ale poznaje też innych albo pragnie ich poznać, kiedy pilotując samolot widzi nieliczne światła rozrzucone na równinie. W oceanie ciemności każda z nich oznaczała cud - świadomość ludzką. Pisarz wzywał, aby ten cud przeniknąć, nawołując pod koniec wstępu do zbioru opowiadań: Starajmy się zbliżyć wzajem. Szukajmy porozumienia z kilkoma z tych świateł rozrzuconych na równinie.

Osiem niewielkich opowiadań, nasyconych osobistymi wspomnieniami i refleksjami, składa się ne ten tom, ukazujący zbiorowego bohatera - pilotów, nawigatorów nowej epoki ludzkości. W trudnych warunkach, w jakich przychodzi im działać, rodzi się solidarność, hart ducha, wiara w zwycięstwo. Najbardziej dramatyczna z tych relacji W sercu pustyni - nawiązuje do przeżyć pisarza, który zmuszony został do lądowania wśród piasków i cudem uniknął śmierci. Bohaterowie opowiadania, bez nadziei na ratunek, walczą jednak do końca, ocaleni przypadkiem przez Beduina: Wszyscy moi przyjaciele, wszyscy moi nieprzyjaciele w tobie idą ku mnie i nie mam już nieprzyjaciół na świecie. Pisarz - moralista wyraża przekonanie o wiążącym ludzi braterstwie: kochać to nie znaczy patrzeć na siebie nawzajem, ale patrzeć razem w tym samym kierunku.

Za Ziemię, planetę ludzi Antoine de Saint - Exupery otrzymał nagrodę Akademii Francuskiej.

W Polsce, pierwsze wydania tej książki ukazywały się pod tytułem "Ziemia, ojczyzna ludzi".